„Makabristički“ ples bez kulminacije
Francuski film „Klimaks“ jedno je od većih razočarenja poslednjih godina, koji je trebalo da šokira ali u tome ne uspijeva: klimaks u filmu izostaje, kao i istinska provokacija. Režirao ga je Gaspar Noe, za mnoge kontroverzni i neumjerenoj provokaciji sklon filmski autor, po sopstvenom scenariju. Nastao je, navodno, po istinitom događaju – baziran je na proslavi plesne trupe koja se „pretvorila u pakao“. U toj se frazi krije (zlo) sjeme koje, očigledno zbog pogrešnog autorskog pristupa, nije proklijalo – „Klimaks“ je makabristički samo pod navodnicima, mada virtuozno snimljen i koreografisan. Autor se više bavio koreografijom stila i tehnike snimanja, dakle samo(m) formom, nego građenjem (dramske) situacije, atmosfere a posebno ne likova.
Porazna je praznina bilo kog od karaktera, odnosno utisak koji ostavljaju na gledaoca, jer se režiser zapravo za njih ne zanima, te nam, stoga, nije stalo do bilo koga od članova grupe koji (perfektno) plešu, piju i provode se, uglavnom razuzdano i bez zadrške – pod dejstvom psihodeličnog punča koji je neko od prisutnih servirao... Nema ni pomisli o identifikaciji ili emotivnom vezivanju gledaoca za ono što se događa, ni tokom ekspozicije niti docnije kada sve inhibicije popuštaju tj. „vrag odnese šalu“; paradoksalno, to se ne događa ni onda kada majka zaključava svoje maloljetno dijete, zbog toga prestravljeno, da bi ga „sačuvala od drugih“. Dotična scena biva samo ovlaš dramatična, i praktično je zaboravljamo kako film dalje odmiče, kao što i autor previđa njen potencijal ili, pak, svjesno izabira da nam ne pokaže, makar i indirektno, šta se desilo sa klincem. Ne zbog toga što nas njegova sudbina -ili bilo kog od slabašno profilisanih likova - zapravo zanima, nego zarad emotivnog klimaksa. To je samo jedan, nimalo nebitan dramaturški propust u konstrukciji ionako labavo uokvirenoj- mjestom radnje i skiciranim karakteristikama grupe protagonista koje povezuje umijeće plesanja, a neke među njima i sklonost/ovisnost o seksu i drogama.
“Lijep dan za živjeti...i lijep dan za umrijeti” jedan je od uvodnih stihova sedamnaestominutne pjesme Boba Dilana – nešto ranije snimljene, izvučene iz njegovog nepresušnog arhiva – čija je središnja tema svirepo ubistvo Džona Kenedija. “Ubićemo te kao psa, već postoji onaj koji će te zamijeniti”, nastavlja pjesnik ovjenčan Nobelovom nagradom, pa u strofama koje slijede “slika” detalje koji kao da su sagledani iz perspektive ubijenog Predsjednika…
Svaki novi FEST, pa tako i 48. izdanje renomiranog Međunarodnog filmskog festivala u Beogradu, koje startuje 28. februara, nudi novu, mada uvijek istu dilemu – koje filmove izabrati iz obimnog festivalskog programa, jer je naravno nemoguće pogledati ne svih 96 planiranih, nego čak ni pola od filmova koji će biti prikazani u Sava centru, Kombank dvorani, Dvorani kulturnog centra, Domu omladine i drugim bioskopskim salama tokom desetodnevnog trajanja i praktično cjelodnevnih (i noćnih) projekcija. Iskusniji filmski kritičari i novinari, izvikane i dobro znane filmove “preskaču” da bi vidjeli naslove koje je, nerijetko, teško ili znatno teže pronaći na internetu, a o TV programima da i ne govorimo. Poznatiji filmovi najćešće, nedugo nakon festivalskih premijera, bivaju prikazani na redovnom kino repertoaru.
Stoga vam nudimo listu dvanaest s pažnjom probranih filmova, koje valja preporučiti zbog mnogo razloga, te pokušati iskombinovati sa nekim od filmovima Srdana Golubovića, Džarmuša, Končalovskog, Polanskog, Terensa Malika, Istvuda, Toda Hejnsa, braće Darden, Vudija Alena ili pak Koste Gavrasa, Milče Mančevskog i Atoma Egojana koji će biti gosti FEST-a. Tim prije jer se nekoliko ovde navedenih naslova nalazi u Glavnom takmičarskom programu, u kom festivalskom segmentu su tokom prethodnih par godina prikazivani redom izvrsni filmovi - koji su docnije postali poznati…
Riskantna, ali raskošna transformacija u prvom singlu s novog albuma Pearl Jam, u skladu sa naslovom numere “Dance of the Clairvoyants”, donosi osvježavajuće plesne uticaje. U početku je teško prepoznati i glas Edija Vedera a karakterističnog zvuka grandž veterana, jednog od ključnih rok bendova devedesetih, nema ni na pomolu – u cijelosti zvuče drugačije nego što su nas navikli. Dvije decenije nakon epohalnog proboja i čak trideset godina nakon što su nastali, u najavi dolazećeg, jedanaestog studijskog albuma “Gigaton” čine se nikad mlađim, paradoksalno potpuno udaljeni od eruptivne sviračke energije i prepoznatljive, strastvene Vederove interpretacije kojom su se proslavili.
Beogradski indie pop duo začudnog imena, koje duguje pjesmi omiljene im grupe Radiohed, predstavio se svojim trećim singlom. Ovaj put Katarina Vukoman ne pjeva na engleskom jeziku, kao u prethodne dvije pjesme koji su učinili da Weird Fishes bude primjećen, a upliv elektronike je još veći i kulminira u podrivajućim dram end bejs ritmovima u središnjem dijelu numere “Ovde”.
Katarinin kreativni partner i ujedno gitarista, Peđa Todić, napisao je višeznačan tekst u kojem se posebno izdvajaju stihovi “Ovde vreme stoji/ovde pripadam/zauvek i nikad”, a zatim nastavlja bez predaha: “Bojim se da ćutim/bojim se da znam/gledam u tišinu/čujem samo mrak”.
Ponekad zaboravljamo koliko rokenrol može da zvuči opasno, toliko opasno da se slušalac skoro preplaši od krvi koja je proključala i poplavila od napetosti, energije koja je preplavila tijela i teži klimaksu – iskonskom, orgazmičkom oslobađanju. To je to žuđeno, poludivlje osvajanje slobode, oslobađanje uma i prepuštanje dirigovanoj stihiji ritma koji (uz)nosi…Budući da je mejnstrim muzika, po mnogima, poodavno otupjela, sistematično kanalisana tj. najvećim dijelom zapravo uškopljena, primordijalni zvuk, zveket, viku i riku, pravo lajanje rok i pank muzičara možemo slušati samo po podrumima. Čini se da je dotična, andergraund scena grada Beograda toliko ojačala, pa čak i profilisana, da nam evo stiže hvale vrijedna HALI GALI kompilacija – e da bi je konačno definisala. I u tome u potpunosti uspijeva!
