Sve počinje i završava u velikom stilu, možda dvjema najljepšim pjesmama na novom albumu kantautora čije je umjetničko ime ROGI –uvodna „Dva otoka“ vode slušaoce sve do bossa nova teme „Subota popodne“, u ukupnom trajanju od skoro 53 minuta muzike koja kao da je napisana i (na)snimljena da bi se najviše slušala po noći, najbolje u samoći. Ali za, razliku od debija „U međuvremenu“, album „Tu“ još bolje može da legne udvoje – recimo (ponovo) posle ponoći.
Bolja dinamika, bogatiji aranžmani ali i raskošniji zvuk generalno, odlike su i dalje ne-stvarno romantičnih numera čiji je lirski subjekt ranjivi muškarac, onaj koji se ni stidi da bude u ljubavi i da to izrazi, nježan i poetičan, kao iz nekog drugog vremena, ili dobrih starih filmova. Neiskvaren svijetom koji ga okružuje, zaljubljive prirode i najčešće zaljubljen, sa izlivima ljubavi koji su tako (ne)daleko od patetike. Nije lako odgonetnuti kako je IGOR Horozović uspio učiniti da ovakva osjećajnost ne bude, ni na trenutak, znak slabosti, već naprotiv – najjače oružje, povremeno i diskretan afrodizijak. U tom smislu romantika i erotika plešu ruku pod ruku, isprepleteni, na radost razoružanih slušatelja i zadovoljnih – sic!- slušateljki.
“Ja se ne pretvaram kada ti ugađam/ljubim onako kako se osećam”, kaže kantautor u jednoj od romansi, istovremeno ubrzavajući ritam e da bi ga na koncu rasplinuo u oblacima “sedmoga neba”. Iskrenost tako nevinog srca širom otvara vrata recepcije, omekšava receptore recipijenata, tako da stihovi “svako jutro ja se topim/ kao da te vidim prvi put” zvuče slatko i neodoljivo, a moglo je biti i drugačije.
Neočekivana TV premijera filma koji je po svim pravilima trebalo najprije da igra u bioskopima a potom da postane dostupan najširem televizijskom gledateljstvu, privukla je enormnu pažnju i izazvala lavinu komentara, od kojih većina nema nikakve veze sa filmom kao umjetničkom, ili makar zanatskom formom. Posmatrano izvan ideoloških i političkih parametara, sveden na konkretne pokretne slike kojima je režiser Predrag Antonijević pokušao ispričati priču o stradanjima, pokoljima i užasima logora smrti Jasenovac i Stara Gradiška, dakle o organizovanim masovnim zločinima na prostoru ustaške države NDH, prelomljeno kroz sudbinu djevojčice Dare Ilić i njene porodice, „Dara iz Jasenovca“ neoprostivo je loše ostvarenje u svakom svom segmentu, toliko nemušto, nesuvislo realizovano da je teško izdvojiti bilo koji aspekt filma koji valjano funcioniše. U svakom slučaju nije riječ o istorijskoj melodrami, kako mu tepaju pojedini filmski teoretičari, nego mu po želji možemo prikačiti epitet melodramski, dakako u pežorativnom značenju, što bi označilo prenaglašenu patetičnost, odnosno neumjesnu sentimentalnost većine scena. Šokantno je da za dva i kusur sata koliko film traje, upečatljivih glumačkih kreacija ima samo nekoliko, od kojih bi prije svih trebalo istaći mladu glumicu Jelenu Grujičić Mur koja sugestivno tumači ulogu Jevrejke Blankice. Naturščik Biljana Čekić u glavnoj, naslovnoj ulozi dobija prelaznu ocjenu, ali jasno je da je isti lik neka druga, talentovanija djevojčica mogla odigrati za nijansu-dvije uvjerljivije i emotivno implozivnije.
Upravo je nedostatak emocija ono što zapanjuje, apsolutna nemuštost režisera i scenaristkinje Nataše Drakulić, da prenesu stravu, strah, jezu logoraša, uopšte da uobliče bilo koji lik kako bismo ga doživjeli kao (anti)junaka odnosno junakinju, bilo na strani nevinih bilo na strani njihovih krvnika. Ustaše su prikazane gotovo karikaturalno, koji kada pucaju, kolju ili maljem udaraju, sladotrasno se naslađuju, što kulminira u bizarnoj sceni seksa za vrijeme jednog od ubilačkih pirova u prvih pola sata filma. Posebno je znakovito, pa i porazno za autorsku ekipu, da razinu dijaboličnog ne doseže ni jedan negativac odnosno glumac u odori ustaše, pa ni Marko Janketić u ulozi ozloglašenog Maksa Luburića koji umjesto hladnokrvnog, ozloglašenog arhitekte smrti koja ne prestaje, bezmalo kao da igra pripravnika ubicu koji svoj “posao” ne doživljala smrtno ozbiljno…
Banalnost zla ne biva prikazana, ali zato svjedočimo pornografiji prikaza zločina čime Antonijević valjda pokušava da, manje-više eksplicitno, šokira gledaoca. U tome ne uspijeva, naprotiv, tjelesa padaju ničice i leševi se nižu ali bez gradiranja, poniranja i izvriranja, bez građenja tragedije situacija... Ono što najviše nedostaje upravo je drama - drama preživljavanja, tenzija, hipertenzija zločinačnih namjera i osuđenost zatvorenika na svakodnevna mučenja, ne nužno fizička. Prosto je nevjerovatno kako jedan “grandiozan” film o logorašima i njihovim dželatima, o ubijanju i mučenju na dnevnoj bazi, ne djeluje mučno – ne kreira mračnu atmosferu, spleen umiranja i nestajanja. U tom smislu „Dara iz Jasenovca“ je uvreda za sve stradale i u Jasenovcu i u drugim ustaškim logorima, čiji gotovo neopisivi užasi ne bivaju niti nagoviješteni!
Već su gotovo sve liste najboljih albuma posložene i objavljene, no bez obzira na to miljenica miliona i (po svim parametrima) princeza savremene pop muzike iznenadila je američku i inu javnost albumom br. 2, pri samom kraju odlazeće godine. Nije, međutim, riječ o restlovima, zapravo je “evermore” za nijansu ili dvije divniji i neoperećeniji od prehodnika, vrlo dobrog albuma “folklore” koji suprotno naslovu nije folk već delikatni indi(e) pop, ujedno veoma kreativan način (post)karantinskog otklona velike muzičke zvijezde koja je pronašla uzbuđujući unutrašnji glas kome nije potrebna pomoć bombastične produkcije da bi odjeknuo...
Dugački instrumentalni pasaži na pogonskom gorivu stabilne ritam sekcije, uz starinske gitarske solaže, nasuprot malom broju riječi, stihovima u kojima se sažima tmurna atmosfera stvarnosti koji -uprkos “jakom mirisu i težini” kako se u tekstu kazuje - ne nose sa sobom dah truleži i depresije nego neka nova jutra – o čemu govori istoimeni, prvi singl sa albuma “Najgore tek dolazi”. Uprkos tom opominjućem, pesimističkom naslovu cjeline, najnoviji, skoro desetominutni singl djeluje pročišćavajuće – “Kiša” kao sa spira taloge tegobne sutrašnjice, pa kakva god da bude. U najkraćem, “oaktuelnog čaj oslobađa”, kako to momci iz Niša konstatuju u uvodnoj numeri ovogodišnjeg albuma u kojoj pozivaju na borbu – jer ništa (nam) drugo ne preostaje.
Sumorno doba ište iskre angažovanosti, a Prljave sestre idu korak-dva dalje, pa je iskonski duh rokenrola, dakle pobune i protesta, i sljedstveno tome kritičkog sagledavanja sadašnjice, sveprisutan. Ovu pjesmu epskih dimenzija al' bez pretenzija da preveć pametuje, zbog čega djeluje još snažnije, sugestivnije a i angažovanije, izvodi jedan od kvalitetnijih i smislenijih balkanskih bendova, čiji DNK kao da sadrži sažetu istoriju gitarske rok muzike. U tom smislu dotični bend se čini tradicionalnim, ali nipošto konzervativnim, već otvorenim za senzibilitet i kontradiktornosti savremenog doba.
Naziv “folklore”, ali i omot sinoć iznenadno objavljenog albuma već godinama najmoćnije žene muzičke industrije, sugestivno je upućivao na indi(e) folk, posebno imajući na umu činjenicu – za ovog recenzenta najbitniju – da je album većim dijelom komponovao i producirao Aron Desner. Još su dva člana benda The National (Brajs koji je svirao gudače i Brajan za bubnjevima), ali i Džastin Vernon alias Bon Iver, učestvovali u stvaranju osmog studijskog izdanja Tejlor Svift, no to je nije odvelo u vode američkog folka. Naprotiv, ovo je po svemu pop ploča (CD & kaseta, koju je takođe moguće nabaviti putem njenog sajta) u kojoj je folklor poslužio kao hipstersko ruho za dominantno ljubavne tekstove autorke, a prvenstveno da bi asocirao na akustične aranžmane i suptilniju, intimniju produkciju nego je to uobičajeno na njenim nerijetko raskošnim, bombastičnim albumima.
Apokrifna pjesma sa nedavno objavljenog albuma “Demoni”, koji je kolega Srđan Strajnić ocijenio sa apsolutno zasluženih osam i po zvjezdica (od maksimalnih deset), nimalo ne zaostaje u izvrsnosti, naprotiv, pa nije do kraja jasno zašto se nije našla na pomenutom izdanju. Umjesto toga “Stranac” najavljuje istoimeni EP, na kome će se pojaviti i novi članovi benda koji predvodi Milan Glavaški, pjevač i multiintrumentalista, dok bubanj svira Atila Prikler, i neki drugi muzičari koje frontmen još nije predstavio javnosti.
I kao kompozitor i kao tekstopisac Glavaški je očito imao snažno nadahnuće da napiše (još jednu) numeru o “lutanjima i putovanjima”, ponovo vrlo poetičnu i blago melanholičnu, uz fragilnu vokalnu interpretaciju koja je na granici čarolije. Ne treba trošiti riječi o njegovom gitarskom umijeću, dovoljno je ponoviti konstataciju iz recenzije recentnog dugosvirajućeg izdanja u kojoj je Srđan s pravom ukazao da se radi o “jednom od najboljih gitarista sa ovih prostora (iako mu se ta titula nedovoljno priznaje)”, što je diskretno ali svejedno superiorno demonstrirao i u novom singlu.
